Dziś prezent z okazji "zajączka" Wielkanocnego.

Krótka analiza przepisów bhp mówiących pierwszej pomocy. Analizie poddałem wymagania prawne zapisane w kodeksie pracy i rozporządzeniu dotyczącym ogólnych przepisów bhp.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy {Prezent znajduje się w tekście}

Art.  207¹. 

§  1.  Pracodawca jest obowiązany przekazywać pracownikom informacje o:

3) pracownikach wyznaczonych do:

a) udzielania pierwszej pomocy,

§  2.  Informacja o pracownikach, o których mowa w § 1 pkt 3, obejmuje:

1) imię i nazwisko;

2) miejsce wykonywania pracy;

3) numer telefonu służbowego lub innego środka komunikacji elektronicznej.

Art.  209¹.

§  1.  Pracodawca jest obowiązany:

1) zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach,;

2) wyznaczyć pracowników do:

a) udzielania pierwszej pomocy,

3) zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej.

§  2.  Działania, o których mowa w § 1, powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i poziomu występujących zagrożeń.

§  3.  Liczba pracowników, o których mowa w § 1 pkt 2, ich szkolenie oraz wyposażenie powinny uwzględniać rodzaj i poziom występujących zagrożeń.

Art.  224.

§  1.  Pracodawca prowadzący działalność, która stwarza możliwość wystąpienia nagłego niebezpieczeństwa dla zdrowia lub życia pracowników, jest obowiązany podejmować działania zapobiegające takiemu niebezpieczeństwu.

§  2.  W przypadku, o którym mowa w § 1, pracodawca jest obowiązany zapewnić:

1) odpowiednie do rodzaju niebezpieczeństwa urządzenia i sprzęt ratowniczy oraz ich obsługę przez osoby należycie przeszkolone;

2) udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym.

Art.  234.

§  1.  W razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy

Art.  237^11a.  [Konsultacje w zakresie BHP]

§  1.  Pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, w szczególności dotyczące:

3) […] oraz wyznaczania pracowników do udzielania pierwszej pomocy, […];

Rozporządzenie Ministra Pracy i polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

§  2.  Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

14)  "punkcie pierwszej pomocy" - rozumie się przez to - w zależności od wielkości zakładu pracy, rodzaju prowadzonej działalności i związanych z nią zagrożeń - pomieszczenie lub wyodrębnione miejsce o wystarczającej powierzchni, wyposażone w umywalki z ciepłą i zimną wodą oraz niezbędny sprzęt i inne środki do udzielania pierwszej pomocy;

§  41.

1.  Pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom, do stałego korzystania, aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące: […]

4) udzielania pierwszej pomocy.

§  44.

1.  Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy. W szczególności pracodawca powinien zapewnić:

1) punkty pierwszej pomocy w wydziałach (oddziałach), w których wykonywane są prace powodujące duże ryzyko wypadku lub związane z wydzielaniem się par, gazów albo pyłów substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne ze względu na ostre działanie toksyczne;

2) apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy.

2.  Ilość, usytuowanie i wyposażenie punktów pierwszej pomocy i apteczek powinny być ustalone w porozumieniu z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, z uwzględnieniem rodzajów i nasilenia występujących zagrożeń.

3.  Obsługa punktów i apteczek, o których mowa w ust. 1, na każdej zmianie powinna być powierzana wyznaczonym pracownikom, przeszkolonym w udzielaniu pierwszej pomocy.

4.  W punktach pierwszej pomocy i przy apteczkach, w widocznych miejscach, powinny być wywieszone instrukcje o udzielaniu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz wykazy pracowników, o których mowa w ust. 3.

5.  Punkty pierwszej pomocy i miejsca usytuowania apteczek powinny być odpowiednio oznakowane, zgodnie z Polską Normą, i łatwo dostępne.

A gdzie prezent ano w linku: http://platformabezpieczenstwa.pl/pliki/.

Pod powyższym linkiem można znaleźć do pobrania i wydrukowania bezpłatne instrukcje pierwszej pomocy w języku polskim, angielskim i ukraińskim.

 zrzut ekranu z instrukcji w języku polskim.

Aby pobrać instrukcję pierwszej pomocy z powyższego linka nie trzeba się nigdzie rejestrować czy zapisywać - wystarczy kliknąć.

Poprzednia instrukcja powstała w ramach projektu www.znamibezpiecznie.pl i do tej pory jest mówiąc nieskromnie bardzo popularna w całej Polsce. Obecną instrukcję stworzyłem z moimi współpracownikami Danielem Kuligowskim i Adamem Gołuchowskim w ramach projektu www.PlatformaBezpieczenstwa.pl. 

Jedyna prośba jaka jest do użytkowników to aby nie zmieniali grafiki i nie obcinali grafiki tej instrukcji - klauzula dotycząca instrukcji znajduje się na dole każdej z instrukcji. O tyle to jest ważne że poprzednia wersja instrukcji została skradziona z praw autorskich przez co najmniej dwie organizacje tj. widziałem że moja instrukcja wisi na kilku komisariatach policji ale obdarta z logotypów oraz w kilku sklepach dużej sieci budowlanej i tu nie tylko nie było naszych logotypów, ale jeszcze układ instrukcji był zmieniony. Jeśli z jakiś powodów chciałbyś coś zmienić w tych instrukcjach napisz do mnie i myślę że dojdziemy do porozumienia. Jeśli chciałbyś kupić którąś z instrukcji w wersji profesjonalnego plakatu również napisz do mnie - ponieważ posiadamy takie plakaty.

Na zakończenie tego posta chciałbym złożyć wszystkim moim stałym, ale także okazjonalnym czytelnikom życzenia spokojnych, spędzonych w gronie najbliższych Świąt Wielkanocnych.

Jaka służba bhp, takie mniemanie o niej.

Siedząc przedwczoraj pijąc kawę w kawiarni Sądu Okręgowego w  Częstochowie w oczekiwaniu na zaprzysiężenie na biegłego sądowego w zakresie bhp przeglądałem LinkedIn. W pewnym momencie uświadomiłem sobie jedną smutną rzecz o behapowcach. Mówiąc czy pisząc doradca biznesowy, doradca gospodarczy, doradca w prowadzeniu bezpiecznie biznesu niestety chyba nikt nie ma na myśli specjalistów ds.bhp. Niektórzy przedsiębiorcy czy menedżerowie wręcz mówiąc określenie behapowiec wypowiadają to w taki sposób jakby chcieli powiedzieć „wystaw te zaświadczenia i fakturę i nie zawracaj mi głowy”, często też uważają bezpieczeństwo pracy jako konieczny obowiązek i koszt, a nie jak zysk przedsiębiorstwa. Znam niewielu pracodawców i menedżerów którzy na bezpieczeństwo pracy patrzą kategoriami: „bezpieczny i pracujący ergonomicznie pracownik to wydajniejszy pracownik” a wydajniejszy pracownik to zysk dla przedsiębiorstwa. Niewiele jest firm gdzie podejście takie jak u jednego z naszych klientów - firma handlująca produktami chemicznymi (prowadzi tylko działania z zakresu logistyki tj. nie przepakowują i nie przelewa chemii którą sprzedaje a tylko magazynują) tam osoby odpowiedzialne za procesy tworzą instrukcje bhp i bezpieczeństwa procesów, oceny ryzyka dla stanowisk i inną wymaganą dokumentację. My jako podmiot wykonujący zadania służby bhp tylko opiniujemy te dokumenty oraz pomagamy szkolić pracowników oraz współorganizujemy ćwiczenia z zakresu reagowania w sytuacjach awaryjnych. Nigdy nikt w tej firmie nie oczekiwał aby za niego coś zrobić co najwyżej podpowiedzieć jak zrobić. W wielu nawet dużych zakładach jest to podejście nieoczywiste bo tam osoby kierujące pracownikami lub odpowiedzialne za proces czy obszar chcą aby za nie coś zrobić lub aby poprowadzić je „za rączkę” podczas takich opracowań.

Często spotykam się podczas rekrutacji lub zapytań klientów o wsparcie iż warunkiem koniecznym jest znajomość języka angielskiego w stopniu komunikatywnym (cokolwiek by to nie oznaczało). Brane jest również pod uwagę doświadczenie (najczęściej chodzi o staż pracy i branże w których się pracowało). Prawie  nikt nie weryfikuje kompetencji merytorycznych kandydatów, bo i kto miałby to robić. Umiejętności językowe są wykorzystywane  od czasu do czasu, a znajomość praktyczna wymagań prawa musi być wykorzystywana codziennie. Umiejętne czytanie i interpretowanie (tak właśnie interpretowania) prawa jest niestety umiejętnością która wśród specjalistów bhp umiejętnością rzadszą niż umiejętności obco językowe. Jest to moja obserwacja być może  odosobniona ale jednak jest faktem obserwowanym od kilku lat. Często klepiemy te same interpretacje od lat wierząc że to prawda, a nie sprawdzając tego w przepisach prawa.

Interpretacja własna użycia środków ochrony przed upadkiem, a wystarczyło przeczytać instrukcję użytkowania do niego.

Służba bhp to często komórka w strukturze organizacji która musi być i jest. Umowa na obsługę bhp musi być to jest. Tak sobie myślę że z tą służbą bhp to trochę tak jak z ubezpieczeniem musi być to jest. OC każdy właściciel samochodu kupuje bo musi być a AC nie musi być to nie wszyscy kupują bo „to się nie opłaca”. Niestety sami pracownicy służby bhp lub osoby wykonującej zadania tej służby do tego doprowadzają ponieważ klepią te same regułki i kwity od lat zamiast być na bieżąco ze zmianami. Nie chodzi tu tylko o zmiany w prawie, chodzi również o zmiany w technologi czy w procesach. Gdyby potrafili być forpocztą nowoczesności, gdyby potrafili pokazywać optymalizację i korzyści w procesach pracy skorelowane z podnoszeniem kultury bezpieczeństwa w zakładzie pracy to być może byli by traktowani jak partnerzy biznesowi przez pracodawców czy menedżerów a nie jak wyrobnicy którzy muszą być a są piątym kołem u wozu i nie zarabiają na firmę.

Podsumowanie: jeśli jesteś pracownikiem służby bhp lub wykonujesz zadnia tej służby przeczytaj choć raz w roku dział X kodeksu pracy, czy rozporządzenie ogólne oraz akty wykonawczy które dotyczą zakładów z którymi masz do czynienia. Poczytaj od czasu do czasu prasę branżową a nie tylko googluj za wiedzą w Internecie bo słabym jest później argument w dyskusji bo tak pisali na forum. Wybierz się choć raz w roku na konferencje czy szkolenie i nie chodzi tu o to że prelegenci będą mądrze mówili tylko rozmawiaj z innymi uczestnikami w kuluarach bo to jest też dobre źródło wiedzy taka wymiana poglądów.